- Editorial Toxosoutos.com.


:


Dende 67 até 72 de 201 elementos



<< Anterior 1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 1213 14 15 16 17 18 19 20   ... 34 Seguinte >>


Ver noticia

Navegar Galicia Investigación terminolóxica


:      Lucía Seoane
22/03/2012

A Editorial Toxosoutos vén de presentar No meu mar, na miña lingua. Subtitulado “Léxico de embarcacións e deportes náuticos”, o volume vén ser o resultado dun traballo de investigación terminolóxica levado a cabo polo ENDL do IES Félix Muriel ao longo de tres cursos académicos –2007–2010– no transcorrer dun proxecto máis amplo denominado, precisamente, como o título do propio libro. Certamente,un esforzo que nos achega unha magnífica información acerca non só de apartados léxicos, senón tamén etnográficos de vital relevo na nosa cultura. Alén diso, o texto non descuida a información actual, polo que estamos diante dunha ferramenta de grande utilidade e non, como adoita acontecer en ocasións, diante dunha simple recolla –por máis que importante– da memoria. A vitalidade, a presenza do mar do noso país, das súas xentes, tradicións e do devir cotián percorre as páxinas desta entrega onde aprendermos que é un “estrobo”, que cousa significa “barraganete” pero onde –mediante unha adecuada presentación gráfica– comprobamos tamén a conformación dun arco de batea. Parabéns

[...]
      ...
Ver noticia

Contundencia e intensidade. Falando das ausencias


:      LAURA BLANCO CASÁ
22/03/2012

Alá por maio do 2011,a editorial Toxosoutos saca do prelo este fresco poemario breve asinado por Yago RodríguezYáñez (Lugo,1980).Este mozo lucense, autor de diversos ensaios sobre lingua e literatura en varios idiomas,adica parte do seu tempo á escritura poética,que xa lle proporcionou algún que outro recoñecemento, como o V Certame Lucus Augusti, no pasado ano 2007. Carlos Gegúndez López, escritor e xornalista nado en Becerreá, e o encargado do limiar que antecede a Déixame ancorar.Nel, destácase a base creativa do autor, fundamentada no Romanticismo europeo con Keats como referente principal,e as grandes cualidades desta obra, perfectamente artellada,humilde e fermosa.Todo xira en torno ao poema “Na travesía”, que é preciso percorrer para así poder ancorar.A enerxía neutralízase coa mesura dos versos, que estalan con contundencia e intensidade. Rodríguez Yáñez non se esquece de citar os grandes poetas da terra para falar de ausencias e despedidas,de beleza e de morte

[...]
      ...

Contundencia e intensidade. Falando das ausencias


:      LAURA BLANCO CASÁ
22/03/2012

Alá por maio do 2011,a editorial Toxosoutos saca do prelo este fresco poemario breve asinado por Yago RodríguezYáñez (Lugo,1980).Este mozo lucense, autor de diversos ensaios sobre lingua e literatura en varios idiomas,adica parte do seu tempo á escritura poética,que xa lle proporcionou algún que outro recoñecemento, como o V Certame Lucus Augusti, no pasado ano 2007. Carlos Gegúndez López, escritor e xornalista nado en Becerreá, e o encargado do limiar que antecede a Déixame ancorar.Nel, destácase a base creativa do autor, fundamentada no Romanticismo europeo con Keats como referente principal,e as grandes cualidades desta obra, perfectamente artellada,humilde e fermosa.Todo xira en torno ao poema “Na travesía”, que é preciso percorrer para así poder ancorar.A enerxía neutralízase coa mesura dos versos, que estalan con contundencia e intensidade. Rodríguez Yáñez non se esquece de citar os grandes poetas da terra para falar de ausencias e despedidas,de beleza e de morte

[...]
      ...
Ver noticia

Rima interna


:      Martín López-Vega
19/03/2012

Intentar esbozar cuatro generalidades sobre las peculiaridades de la hodierna poesía en gallego sería demasiado injusto con la galaxia de voces muy personales que escriben actualmente en ese latín. Pereza y prejuicios son una mezcla venenosa que tiene un efecto pernicioso: fuera de Galicia es casi imposible conseguir los libros allí editados, y casi nada de lo que allí se hace logra cruzar una frontera que a estas alturas no debería ni de tener ese nombre.A menudo, los autores de otras lenguas peninsulares que conocen los lectores en castellano ni siquiera son los más personales, los más originales, los más hondos, sino sólo aquellos que se parecen más a la que sea la moda del momento en la literatura en español. Una muestra más de un desinterés perenne que se conforma con cumplir algunas cuotas. Sólo eso puede explicar, por ejemplo, el éxito de según que poetas catalanes más deudores e imitadores de lo que se llamó "poesía de la experiencia" que sus propios promotores, antes que el de poetas singulares y hondas: pienso ahora en la gran Gemma Gorga, sin duda una de las mejores poetas escribiendo ahora mismo en cualquiera de nuestros latines.

La vagancia: leer en gallego no debería ser un obstáculo insalvable para ningún lector culto, sino más bien un gusto para la curiosidad el oído, y la oportunidad de descubrir una poesía que, teniendo, desde luego, algunos vasos comunicantes con la de las otras lenguas de la península (sin olvidar el muy cercano portugués) está llena de nombres que aportan un acento propio, una visión del mundo única y reveladora: la mirada es única, pero la vida que descubren es la de todos nosotros.

Uno de esos nombres esenciales es Olga Novo (Vilarmao, A Pobra do Brollón, 1975) que acaba, como quien dice, de dar a la imprenta su nuevo libro de poemas, Cráter (Toxosoutos; puede comprarse a través de la página web de la editorial). 

Cuando el poeta portugués Eugénio de Andrade se asomaba al balcón de su casa en el Passeio Alegre de Oporto sentía, mezclado con el olor del río y el mar, el del estiércol de los campos cercanos. Por eso afirmaba: "Lo mejor de Portugal aún huele a establo", sin ningún deje de menosprecio. Eso es aplicable a parte de la nueva poesía gallega, pero probablemente nadie como Olga Novo hace virtud de ese sentimiento de la tierra, que en su caso adquiere tintes telúricos. Escribía en un poema de Nós nus, su libro de 1997:

nótaseche que desde a primeira infancia xogas co olor das glicinas,que viches medrar con asombro o carballo ó pé da casa,que vivides das vacas, aínda nóta-lo agre olor do leite callado cando escribes poemaspara o home que amas.

Lo telúrico entra en su mirada del único modo posible, a través del cuerpo, haciéndose uno con la tierra, como revela otro poema de ese mismo libro esencial:

con miña pel podes facer enxertos nas mazairas.algunhas conservan estirados os nomes que gravei a navalladastódalas tardes ó volver da escola.acostumada a tirar por un poema como por un becerro cando se lle ven as patas,cando xa non se está en idade de medrartoda maduración require un desgarro de tendóns [...]

Con los libros, la mirada de Olga Novo se ha ido ampliando, matizando y enriqueciendo, aunque siempre con ese eje campesino que el crítico puede señalar a modo de descripción, pero que en la escritura de Novo no tiene nada de pretendido pintoresquismo, sino de sincera meditación sobre un modo de vida propio acechado del mismo modo que pudiera hacerlo otro poeta más citadino. Cierto que eso da a su poesía un encanto añadido, al menos a ojos de algunos lectores (entre los que me encuentro); pero sería muy injusto poner ahí el único acento. Una poesía, sí, emparentada con, pongamos, John Berger en lo que tiene de defensa de un modo de vida más apegado a las cosas esenciales; una poesía deudora del surrealismo en sus formas (los detractores tal vez echen en falta una mayor variedad formal que no se entregue casi sin variación al desarrollo de unas cuantas imágenes; los defensores que eso es lo que le otorga su voz única); una poesía de narración mítica de las cosas comunes, de una sexualidad natural (por eso sexualidad y no sensualidad). En el poema que abreCráter, titulado "Simca 1200 azul celeste" la autora narra su nacimiento en ese vehículo:

O meu xenoma é unha rede de estradas secundariasque incomunican a montaña ó val.O día que eu nacín non había ningún gran sinalxeabae a herba deixábase rumiar no estómago do frío.

Todo durmía o seu ser tranquilo.Algún astro morría tres mil anos antespero a ti nin sequera che doeu o ventrepara dar unha luz en movementonaquel auto humilde do veciñofugaz coma unha estrela a trinta quilómetros por horamáis fermosocá Victoria de Samotracia.

Entre poema y poema, la "Deusa campesiña" lanza sus advertencias: "Sucumbirá o poder ó peso da levedade da cinsa que vos soterra". La memoria de la familia, ("Danza da bisavoa descalza"), de los mitos de la infancia que sobreviven en la edad adulta ("Lobo"), personas, árboles, "A idea da Beleza", el antiguo corazón del cíclope... Es más fácil dar una idea del "ambiente" de este libro que resumir todas las venas y trazas de que está compuesto. Rico, hondo, intenso, Cráter es uno de los mejores libros de poemas publicados en las Españas en los últimos meses. Aunque crean que no entienden gallego, hagan la prueba: descubrirán que no sólo lo entienden, sino que, de pronto, se entienden mejor a sí mismos.
[...]
      ...

De memoria e memorias


:      Dolores Vilavedra
16/03/2012

Regresa tamén Olga Novo con Cráter, en Toxosoutos. Poucas poetas teñen esa capacidade para ser sempre ela mesma e, ao tempo, ser outra ou outras. O libro articula materiais diversos baixo o paraugas da simboloxía volcánica que en ningún momento condiciona nin limita a lectura. Así pasa da lembranza das orixes, emotivas na súa domesticidade, ao estoupido cósmico do derradeiro poema, e ese tránsito faise por medio dun diálogo visionario cunha Deusa campesiña, cuxa voz podía ser a da Sibila cando profetiza: “Sucumbirá o poder ó peso da levedade”. E o verso acompáñanos, como un mantra, na nosa xorda resistencia.
[...]
      ...
Ver noticia

Memorias do teatro galego


:      M. F. VIEITES
15/03/2012

A editorial Toxosoutos vén de publicar un volume que recolle una das últimas achegas realizadas por Xosé Agrelo Hermo (1937–2006), quen exerceu a profesión de mestre nas terras de Muros e da Serra de Outes, pero que tamén desenvolveu una grande actividade como animador cultural e teatral na vila de Noia, tendo nacido no lugar de Santa María de Barro,freguesía á que lle dedicou unha monografía. Dese labor cultural incesante, mesmo na recuperación da historia de lugares e das súas xentes, dan conta diversos proxectos editoriais como a revista Barbanza, a editorial que publica esta súa proposta dramática ou os numerosos ensaios de temas locais que dá ao prelo nos últimos anos. Vai acompañada de dous interesantes trab a l l o s , que serven de limiar e de pres e n t a c i ó n d u n h a f i g u r a p o u c o c o ñ e c ida para o gran público, pois Agrelo foi unha persoa que adoitaba facer traballo de base, é dicir, apegado á comunidade, e non procuraba outra arela que o desenvolvemento desa comunidade. Foi un animador sociocultural notable. Xerardo Agrafoxo dá conta dese seu labor á fronte de grupos de teatro fundamentais na promoción do teatro galego nunha ampla bisbarra, entre os que poderiamos lembrar a Talía (1962–66) e Candea (1973–1980), pero tamén a colectivos de teatro infantil coma Agrocovo,Xestruxo e O Xeito. Palabras galegas para un teatro noso co que recuperar o orgullo de termos una lingua propia. Foi con Candea onde desenvolveu un traballo máis permanente, e o grupo era un dos asiduos da Mostra de Ribadavia.O seu nome camiña ao par doutras denominacións coma “O Facho” ou “Abrente”, tan importantes na configuración permanente do sistema teatral, e que xustamente incidían na posibilidade de que o teatro fose una ferramenta de loita contra a longa noite de pedra. Euloxio R. Ruibal, traza un interesante percorrido pola obra dramática de Xosé Agrelo, autor de pezas tan lembradas coma Noite de Lobos ou O mestre, pero tamén de diversos textos para nenos, coma O esp antallo. Unha dramática de intervención para un teatro de axitación en tempos de loita e mobilización: pola lingua, pola liberdade,pola xustiza,pola cultura. Nesa perspectiva temos que analizar o traballo dunha ampla xeira de animadores que en moi diferentes puntos do país desenvolveron proxectos de intervención sociocultural utilizando os máis diversos recursos. Dicir teatro e dicir No ia , o u Muros, ou Esteiro, é como dicir Xosé Agrelo Hermo,e como sinala Xerardo Agrafoxo probablemente moitas persoas da bisbarra escoitasen falar galego como forma de expresión cultural por vez primeira nunha das pezas de Agrelo con algún dos seus grupos.Pero amais de mostrar na escena textos seus, tamén promoveu a recuperación dun autor de especial relevo, coma Álvaro de las Casas, que fora director nos tempos da República no Instituto Técnico de Noia. En 1974 o grupo Candea estreaba no Liceo de Noia o espectáculo Pancho de Rábade, pero nese mesmo ano tamén presentaba Rexurdimento, texto este de Leandro Carré Alvarellos, outro dos autores relevantes no primeiro cuartel do século XX. Non quer e m o s deixar de referir nesta nota biográfica necesaria esa p a i x ó n de Agrelo Hermo polas historias con color local, pois a h i s t o r i a non deixa de ser unha forma de reconstruír a memoria, tamén a memoria das nosas vidas. Entre eses traballos cabe destacar o que dedica ao balandro Joaquin Vieta, barco que desde 1916 transportaba persoas e mercancías por aquelas rías e que coas súas veas ondeando ao vento de seguro iluminou a imaxinación de moitos nenos e nenas, o mesmo que facía a cotío Xosé Agrelo co xogo do teatro.

 

 

O teatro amador e o teatro independente propoñían unha maneira de facer na escena pero tamén unha maneira de escribir textos e pretextos.Nesta peza case última que agora nos chega, vemos tamén trazos daquela maneira de construír mundos dramáticos, moi marcada pola precariedade de medios e recursos,pero tamén pola necesidade de subliñar aspectos moi concretos da realidade social.Iso é o que acontecía con Metá e Metá, unha peza dos setenta na que Agrelo Hermo consideraba o drama humano da emigración e de forma directa,e sen retóricas,como gustaba dicir Rafael Dieste,tan amante do minimalismo. É probable que nesta peza,na que se constrúe un momento fundamental da peripecia humana dun crego con crise vocacional, se deixe sentir a pegada da propia andaina do autor, quen despois de estudar en San Martiño Pinario abandonou a sotana para,despois de traballos varios, dedicarse ao ensino.Sexa como for,temos unha peza que destaca por asumir sen complexos os principios básicos do que se coñece como dramática breve, sendo un dos máis importantes a presentación dun único conflito arredor do que se articula unha trama sinxela,dinámica e suxestiva.Un fermoso divertimento que nos trae a memoria doutros tempos.Un acerto

[...]
      ...
<< Anterior 1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 1213 14 15 16 17 18 19 20   ... 34 Seguinte >>